evenhoevigen

Informatie over de orde evenhoevigen:

Ze worden gekenmerkt door een even aantal tenen. Aan de twee middelste tenen zitten hoeven, deze zijn hoefdragend. De twee buitenste tenen zijn rudimentair aanwezig. Recent onderzoek heeft aangetoond dat de nijlpaarden nauwer verwant zijn aan de walvisachtigen dan aan andere evenhoevigen. Dit heeft verregaande gevolgen voor de huidige indeling omdat het begrip evenhoevigen daarmee parafyletisch is geworden. Als gevolg hiervan is de nieuwe clade walvissen en evenhoevigen (Cetartiodactyla) in het leven geroepen.

De evenhoevigen zijn tegenwoordig de meest succesvolle grote planteneters. Er zijn ongeveer 200 soorten, rond de 80 geslachten en 10 families in 3 onderordes. Ze komen in alle leefgebieden voor, zowel in het water als hoog in de bergen, in voor, met uitzondering van Australië en Antarctica. Veel soorten (rund, geit, schaap, kameel, lama, varken, rendier) zijn van groot economisch belang. Ze verschillen in grootte van de kleine kantjil, die nog geen 3 kg weegt en 48 cm lang wordt, tot het nijlpaard, dat wel 3,2 ton kan wegen, de giraffe, die 470 cm lang kan worden. Het zijn over het algemeen grondbewoners, de meeste soorten kunnen hard rennen. Voor een lange tijd waren de onevenhoevigen de meest succesvolle hoefdierengroep, maar de evenhoevigen bleken beter aangepast aan het verteren van gras, de groep groeide uit tot de dominante hoefdieren. Evenhoevigen zijn, in tegenstelling tot onevenhoevigen, bijzonder vatbaar voor mond-en-klauwzeer. Om die reden mogen alle evenhoevigen die zich binnen een bepaalde straal van een haard van deze ziekte bevinden, niet vervoerd worden, worden ze eventueel afgemaakt.

Indeling van de orde evenhoevigen:

(super)order/clade (Artiodactyla/Cetartiodactyla)

3 onderordes: eeltpotigen (Tylopoda), varkensachtigen (Suina) en herkauwers en walvisachtigen (Cetruminantia), de eeltpotigen (Tylopoda), heeft 1 familie kameelachtigen (Camelidae),  de varkensachtigen (Suina), heeft 2 familie varkens (Suidae) en pekari's (Tayassuidae), de herkauwers en walvisachtigen (Cetruminantia), heeft 2 clades walvisachtigen (Cetancodontamorpha) en herkauwers (Ruminantia), de herkauwers hebben 2 infraordes, Tragulina en de gehoornde herkauwers (Pecora), de walvisachtigen (Catancodontamorpha), heeft 1 clade walvisachtigen (Cetacea) en 1 familie nijlpaarden (Hippopotamidae), de infraorde Tragulina, heeft 1 familie dwergherten (Tragulidae) en de infraorde de gehoornde herkauwers (Pecora), heeft 5 families de gaffelantilopen (Antilocapridae), de holhoornigen: runderen, antilopen, bokken, schapen en verwanten (Bovidae), de hertachtigen (Cervidae), giraffe en okapi (Giraffidae) en muskusherten (Moschidae).  

Verdere indeling:

kameelachtigen (Camelidae), heeft 3 geslachten Lama, Vicugna en Camelus, het geslacht Lama, heeft 2 soorten, het geslacht Vicugna, heeft 2 soorten en het geslacht Camelus, heeft 2 soorten.

varkensachtigen (Suina), de familie varkens (Suidae), heeft 1 onderfamilie met 4 groepen, waarvan er nog soorten leven Tribus Suini, Potamochoerini, Phacochoerini en babiroessa's (Babyrousini), Tribus Suini, heeft 1 nog levend geslacht de echte zwijnen (Sus), heeft 11 soorten, Tribus Potamochoerini, heeft 2 nog levende geslachten de reuzenzwijnen (Hylochoerus), heeft 1 soort en boszwijnen (Potamochoerus), heeft 2 soorten, Tribus Phacochoerini, heeft 1 nog levend geslacht de knobbelzwijnen (Phacochoerus), heeft 2 soorten en Tribus Babiroessa's (Babyrousini), heeft 1 geslacht babiroessa's of hertzwijnen (Babyrousa), heeft 4 soorten, de familie pekari's (Tayassuidae), heeft 1 familie met 3 geslachten Pecari, Tayassu en Catagonus, het geslacht Pecari, heeft 2 soorten, het geslacht Tayassu, heeft 1 soort en het geslacht Catagonus, heeft 1 soort.

clade walvisachtigen (Cetacea) en familie nijlpaarden (Hippopotamidae):

walvisachtigen zie: walvissen en nijlpaarden (Hippopotamidae), heeft 1 familie met 2 geslachten Hexaprotodon en Hippopotamus, het geslacht Hexaprotodon, heeft 1 soort en het geslacht Hippopotamus, heeft 1 nog levend soort.

infraorde Tragulina:

dwergherten (Tragulidae), heeft 1 familie met 3 geslachten, waarvan er nog soorten leven, het geslacht het waterdwerghert (Hyemoschus), heeft 1 soort, het geslacht de gevlekte dwergherten (Moschiola), heeft 3 soorten en het geslacht echte dwergherten (Tragulus), heeft 6 soorten.

infraorde de gehoornde herkauwers (Pecora):

heeft 5 families, gaffelantilopen (Antilocapridae), holhoornigen (Bovidae), hertachtigen (Cervidae), giraffe en okapi (Giraffidae) en muskusherten (Moschidae), de familie de gaffelantilopen (Antilocapridae), de onderfamilie Antilocaprinae, heeft 1 nog levende groep Tribus Antilocapra met 1 geslacht, waarvan er nog een soort leeft, de familie de holhoornigen (Bovidae), heeft 1 familie met 8 onderfamilies, de runderen (Bovinae), de duikers (Cephalophinae), de echte antilopen (Antilopinae), de impala (Aepycerotinae), de koeantilopen (Alcelaphinae), de paardantilopen (Hippotraginae), de rietbokken en waterbokken (Reduncinae) en de bokken (Caprinae), de onderfamilie de runderen (Bovinae), heeft 3 groepen Tak Boselaphini, Bovini en Strepsicerotini, de Tak Boselaphini, heeft 2 geslachten Tetracerus en Boselaphus, het geslacht Tetracerus, heeft 1 soort en het geslacht Boselaphus, heeft 1 soort, de Tak Bovini, heeft 5 geslachten Bubalus, Bos, Pseudoryx, Syncerus en Bison, het geslacht Bubalus, heeft 4 soorten, het geslacht Bos, 7 soorten levend en 1 uitgestorven, het geslacht Pseudoryx, heeft 1 soort, het geslacht Syncerus, heeft 1 soort en het geslacht Bison, heeft 2 soorten, de Tak Strepsicerotini, heeft 2 geslachten Tragelaphus en Taurotragus, het geslacht Tragelaphus, heeft 7 soorten en het geslacht Taurotragus, heeft 2 soorten, de onderfamilie de duikers (Cephalophinae), heeft 3 geslachten Sylvicapra, Cephalophus en Philantomba, het geslacht Sylvicapra, heeft 1 soort, het geslacht Cephalophus, heeft 16 soorten en het geslacht Philantomba, heeft 3 soorten, de onderfamilie de echte antilopen (Antilopinae), heeft 2 groepen de gazelleachtigen (Tribus Antilopini) en de dwergantilopen (Tribus Neotragini), de groep de gazelleachtigen (Antilopini), heeft 9 geslachten de dibatags (Ammodorcas), de springbokken (Antidorcas), de antilopen (Antilope), Eudorcas, de echte gazellen (Gazella), Litocranius, Nanger, de Chinese gazellen (Procapra) en de saïga's (Saiga), het geslacht de dibatags (Ammodorcas), heeft 1 soort, het geslacht de springbokken (Antidorcas), heeft 1 soort, het geslacht de antilopen (Antilope), heeft 1 soort, het geslacht Eudorcas, het geslacht de echte gazellen (Gazella), heeft 3 groepen G.subguttorosa-groep, bennettii-groep en dorcas-groep, de subguttorosa-groep, heeft 3 soorten, de bennettii-groep, heeft 2 soorten en de dorcas-groep 4 soorten en 1 soort is onzeker of dat de soort nog leeft, het geslacht Litocranius, heeft 1 soort, het geslacht nanger, het geslacht de Chinese gazellen (Procapra), het geslacht de saïga's (Saiga), heeft 1 soort, de groep de dwergantilopen (Neotragini), heeft 6 geslachten Dorcatragus, de dikdiks (Madoqua), de dwergbokjes (Neotragus), Oreotragus, Ourebia en de grijsbokken (Raphicerus), het geslacht Dorcatragus, heeft 1 soort en het geslacht de dikdiks (Madoqua), heeft 4 soorten, de onderfamilie de impala (Aepycerotinae), heeft 1 geslacht Aepyceros, heeft 1 soort, de onderfamilie de koeantilopen (Alcelaphinae), heeft 3 geslachten de hartenbeesten (Alcelaphus), de gnoes (Connochaetes) en Damaliscus, het geslacht de hartenbeesten (Alcelaphus), heeft 2 soorten, het geslacht de gnoes (Connochaetes), heeft 2 soorten en het geslacht Damaliscus, heeft 2 ondergeslachten Beatragus en Damaliscus, het ondergeslacht Beatragus, heeft 1 soort en het ondergeslacht Damaliscus, heeft 3 soorten, de onderfamilie de paardantilopen (Hippotraginae), heeft 3 geslachten Addax, de sabelantilopen (Hippotragus) en de oryxen (Oryx), het geslacht Addax, heeft 1 soort, het geslacht de sabelantilopen (Hippotragus), heeft 2 soorten levend en 1 uitgestorven, het geslacht de oryxen (Oryx), heeft 4 soorten, de onderfamilie de rietbokken en waterbokken (Reduncinae), heeft 2 geslachten Kobus en Redunca, het geslacht Kobus, heeft 6 soorten en het geslacht Redunca, heeft 3 soorten en de onderfamilie de bokken (Caprinae), heeft 4 geslachtsgroepen de bosgeitantilopen (Nemorhaedini), de schapen en geiten (Caprini), de muskusosachtigen (Ovibovini) en de gemsachtigen (Rupicaprini), de geslachtgroep de bosgeitantilopen (Nemorhaedini), heeft 2 geslachten de gorals (Naemorhedus) en de bosgemzen (Capricornis), het geslacht de gorals (Naemorhedus), heeft 4 soorten en het geslacht de bosgemzen (Capricornis), heeft 6 soorten, de geslachtsgroep schapen en geiten (Caprini), bevat onder andere geiten, schapen, thargeiten, manenschaap, blauwschaap, de geslachtsgroep de muskusosachtigen (Ovibovini), bevat onder andere de muskusos, takin, de geslachtsgroep de gemsachtigen (Rupicaprini), bevat onder andere de gemzen, sneeuwgeit, de familie de hertachtigen (Cervidae), heeft 1 familie met 4 onderfamilies, de schijnherten en reeën (Capreolinae), de muntjakherten (Muntiacinae), de waterreeën (Hydropotinae) en de echte herten (Cervinae), de onderfamilie de schijnherten en reeën (Capreolinae), heeft 9 geslachten Alces, Blastocerus, de reeën (Capreolus), de huemuls (Hippocamelus), de spiesherten (Mazama), Odocoileus, Ozotoceros, Pudu en Rangifer, het geslacht Alces, heeft 1 soort, het geslacht Blastocerus, heeft 1 soort, het geslacht de reeën (Capreolus), heeft 2 soorten, het geslacht de huemuls (Hippocamelus), heeft 2 soorten, het geslacht de spiesherten (Mazama), heeft 4 soorten, het geslacht Odocoileus, heeft 2 soorten, het geslacht Ozotoceros, heeft 1 soort, het geslacht Pudu, heeft 2 soorten en het geslacht Rangifer, heeft 1 soort, de onderfamilie de muntjakherten (Muntiacinae), heeft 2 geslachten Muntiacus en Elaphodus, het geslacht Muntiacus, heeft 11 soorten en het geslacht Elaphodus, heeft 1 soort, de onderfamilie de waterreeën (Hydropotinae), heeft 1 soort, de onderfamilie de echte herten (Cervinae), heeft 7 geslachten Dama, Axis, Elaphurus, Genus Rucervus, Genus Panolia, Genus Rusa en Genus Cervus, het geslacht Dama, heeft 2 soorten, het geslacht Axis, heeft 4 soorten, het geslacht Elaphurus, heeft 1 soort, het geslacht Rucervus, heeft 3 levende soorten 1 uitgestorven, het geslacht Panolia, heeft 3 soorten, het geslacht Rusa, heeft 6 soorten en het geslacht Cervus, heeft 13 soorten, de familie de giraffe en okapi (Giraffidae), heeft 2 geslachten Giraffa en Okapia, allebei hebben ze 1 soort, de familie de muskusherten (Moschidae), heeft 1 geslacht, waarvan er  nog soorten leven Moschus, heeft 7 soorten.   

evenhoevigenlijst:

(super)order/clade Artiodactyla/Cetartiodactyla:

onderorde: eeltpotigen (Tylopoda)

familie: kameelachtigen (Camelidae)

geslacht:

Lama

Vicugna

Camelus

onderorde: varkensachtigen (Suina)

familie: varkens (Suidae)

onderfamilie: Suinae

groep: Tribus Suini

geslacht: echte zwijnen (Sus)

groep: Tribus Potamochoerini

geslacht: 

reuzenzwijnen (Hylochoerus)

boszwijnen (Potamochoerus)

groep: Tribus Phacochoerini

geslacht: knobbelzwijnen (Phacochoerus)

groep: Tribus Babiroessa's (Babyrousini)

geslacht: babiroessa's of hertzwijnen (Babyrousa) 

familie: pekari's (Tayassuidae)

geslacht:

Pecari

Tayassu

Catagonus

onderorde: herkauwers en walvisachtigen (Cetruminantia)

clade:

Cetancodontamorpha

clade: walvisachtigen (Cetacea) zie: walvissen

familie: nijlpaarden (Hippopotamidae)

geslacht:

Hexaprotodon

Hippopotamus

herkauwers (Ruminantia)

infraorde:

Tragulina

familie: dwergherten (Tragulidae)

geslacht:

waterdwerghert (Hyemoschus)

gevlekte dwergherten (Moschiola)

echte dwergherten (Tragulus)

gehoornde herkauwers (Pecora)

familie:

gaffelantilopen (Antilocapridae)

onderfamilie: Antilocaprinae

groep: Tribus Antilocaprini

geslacht: Antilocapra  

holhoornigen (Bovidae)

onderfamilie:

runderen (Bovinae)

groepen:

Tak Boselaphini

geslachten:

Tetracerus

Boselaphus

Tak Bovini

geslachten:

Bubalus

Bos

Pseudoryx

Syncerus

Bison

Tak Strepsicerotini

geslachten:

Tragelaphus

Taurotragus

onderfamilie:

duikers (Cephalophinae)

geslachten:

Sylvicapra

Cephalophus

Philantomba

onderfamilie:

echte antilopen (Antilopinae)

groepen:

Tribus Antilopini

geslachten:

dibatags (Ammodorcas)

springbokken (Antidorcas)

antilopen (Antilope)

Eudorcas

echte gazellen (Gazella)

Litocranius

Nanger

Chinese gazellen (Procapra)

saïga's (Saiga)

Tribus Neotragini

Dorcatragus

dikdiks (Madoqua)

dwergbokjes (Neotragus)

Oreotragus

Ourebia

grijsbokken (Raphicerus)

onderfamilie:

impala (Aepycerotinae)

geslacht: Aepyceros

onderfamilie:

koeantilopen (Alcelaphinae)

geslachten:

Alcelaphus

Connochaetes

Damaliscus

ondergeslachten:

Beatragus

Damaliscus

onderfamilie:

paardantilopen (Hippotraginae)

geslachten:

Addax

sabelantilopen (Hippotragus)

oryxen (Oryx)

onderfamilie:

rietbokken en waterbokken (Reduncinae)

geslachten:

Kobus

Redunca

onderfamilie:

bokken (Caprinae)

geslachtsgroepen:

bosgeitantilopen (Nemorhaedini)

geslachten:

gorals (Naemorhedus)

bosgemzen (Capricornis)

schapen en geiten (Caprini)

muskusosachtigen (Ovibovini)

gemsachtigen (Rupicaprini)

hertachtigen (Cervidae)

onderfamilie:

schijnherten en reeën (Capreolinae)

geslachten:

Alces

Blastocerus

reeën (Capreolus)

huemuls (Hippocamelus)

spiesherten (Mazama)

Odocoileus

Ozotoceros

Pudu

Rangifer

onderfamilie:

muntjakherten (Muntiacinae)

geslachten:

Muntiacus

Elaphodus

onderfamilie:

waterreeën (Hydropotinae)

onderfamilie:

echte herten (Cervinae)

geslachten:

Dama

Axis

Elaphurus

Rucervus

Panolia

Rusa

Cervus

giraffe en okapi (Giraffidae)

geslachten:

Giraffa

Okapia

muskusherten (Moschidae)

geslacht: Moschus